Ciężki sprzęt wjechał na działkę usytuowaną za Młynem Oliwskim – między ulicami Spacerową, Opacką i Cystersów – kilka tygodni temu. Dziś na terenie należącym do Invest Komfortu, niedaleko katedry, widnieje wielki wykop obszarowo odpowiadający dawnym stawom rybnym, które w XVII wieku założyli tutaj zakonnicy z opactwa cysterskiego. Woda w dole też jest, acz nie za sprawą Potoku Oliwskiego, lecz mokrej aury. Można by sądzić, że to początek budowy niewielkiego osiedla (ze zbiornikami wodnymi nawiązującymi do historii tego miejsca, terenem zielonym i dojazdem od ul. Opackiej), o której głośno było na początku ubiegłego roku, kiedy miasto zapalało dla tej inwestycji zielone światło, zmieniając plan zagospodarowania przestrzennego (Oliwa Górna rejon Katedry Oliwskiej II). Ba, sąsiedzi przyszłego osiedla są przekonani, że ono już się buduje. Jednak nie tak szybko...
Inwestycja ruszy najpewniej w przyszłym roku. Inwestor nie ma jeszcze projektu, nie wspominając o pozwoleniu na budowę w obszarze objętym ochroną konserwatorską. A właśnie... Nie patrzymy na wykop budowlany pod przyszłe hale garażowe – jak się tutaj mówi – lecz na wykop archeologiczny. Nadzór i badania archeologiczne w takim miejscu to standardowe procedury usankcjonowane decyzją wojewódzkiego konserwatora zabytków. Prace badawcze prowadzone od stycznia na większej części przyszłego placu budowy dobiegają końca. W drugim etapie archeolodzy zbadają, co kryje ziemia w pasie przylegającym do ul. Opackiej, ale to dopiero po rozebraniu stojącej tutaj rudery (pozwolenie na rozbiórkę inwestor otrzymał przed dwoma miesiącami).
Co można odkryć na terenach, których jedynymi mieszkańcami były ryby? – Chcieliśmy dowiedzieć się, jak te stawy wyglądały kilkaset lat temu. Plany nie zachowały się do naszych czasów, a przedstawienia ikonograficzne pochodzą z XIX wieku. Pamiętajmy, że po kasacie zakonu przeprowadzonej przez rząd pruski w 1831 roku, zbiorniki utraciły swoje gospodarcze znaczenie. Powoli zarastały. Na przełomie XIX i XX stulecia, kiedy wokół zaczęły powstawać budynki, pojawiły się tutaj dreny. Teren był odwadniany. Być może chciano tutaj coś budować, ale skończyło się na zamiarach. Potem były w tym miejscu działeczki, a kiedy wchodziliśmy na ten teren, rosły na nim już tylko chaszcze – opowiada nam prowadząca badania Monika Kasprzak.
Za kilka dni pani archeolog zacznie przygotowywać sprawozdanie z kilkutygodniowych prac dla wojewódzkiego konserwatora zabytków. Raczej nie będzie w tym opracowaniu niczego, co mogłoby mieć znaczący wpływ na kształt przyszłej inwestycji. Ale kilka ciekawostek się znajdzie. – Wiemy już, jaki był zasięg tego stawu. Dokopaliśmy się do pozostałości infrastruktury hydrotechnicznej. Te drewniane elementy obłożone plecionką to mały kanał doprowadzający wodę z Potoku Oliwskiego. Kanał odprowadzający jest od od strony ulicy Cystersów. Wiadomo też, gdzie była grobla dzieląca staw na dwa zbiorniki. Poza tym odkryliśmy ślady drenażu z okresu międzywojennego i masę śmieci zakopanych tutaj w czasach powojennych – najwięcej z lat 80. – wyjawia nam pani Monika. – A co z zabytkami? Skamieniałości złotej rybki nie było? (śmiech). – Jeśli chodzi o spełnianie życzeń, to musimy zadowolić się kilkoma monetami z XIX i XVII wieku. Nominały odczytamy po poddaniu znalezisk zabiegom konserwacyjnym, ale to na pewno drobniaki. Nie można wykluczyć, że znalazły się w stawie, żeby przynieść szczęście ich właścicielom – dodaje pani archeolog. 7.04.2018 / fot. Maciej Kosycarz / KFP

dodaj do koszyka wszystkie wyświetlone zdjęcia