Mroczne tajemnice, niebywała chciwość, żądze posiadania i gwałtu wpisują się w 550-letnią historię tryptyku Hansa Memlinga „Sąd ostateczny". Wszyscy chcieli go mieć. Zrabowany przez wojska napoleońskie trafił do Luwru, skradziony przez Niemcy powędrował do Berlina, a złupiony przez Rosjan wylądował w Moskwie, skąd przez Warszawę w 1958 r. powrócił do Gdańska. Burzliwe, owiane mistycyzmem losy jednego z najcenniejszych w polskich zbiorach malowideł zachodnioeuropejskich stały się kanwą najnowszej opery Krzysztofa Knittla pod tym samym tytułem. Dzieło cenionego kompozytora muzyki współczesnej miało tego wieczoru swoją premierę na scenie Opery Bałtyckiej (przedstawienie rozpoczęło się z 15-minutowym opóźnieniem z powodu strajku pracowników). Autorem libretta „Sądu Ostatecznego" jest Mirosław Bujko. Dwuaktową operę wyreżyserował Paweł Szkotak, kierownictwo muzyczne objął Szymon Morus, scenografię przygotował Damian Styrna, a kostiumy Anna Chadaj. W rolach solowych występują Robert Gierlach (Hans Memling), Piotr Lempa (Ojciec Arago), Jan Jakub Monowid (Tommaso Portinari), Anna Mikołajczyk (Katarzyna Tanagli / Baron Denon) oraz Magdalena Chmielecka (Archanioł).
- Od opowieści o powstaniu arcydzieła Hansa Memlinga i niezwykłych losach tego wielokrotnie grabionego obrazu ważniejsze są dla mnie wynikające z niej przesłanie i ostrzeżenie dla tych wszystkich, którzy bezpiecznie żyjąc w swoich bańkach społecznych nie chcą widzieć powszechnej w świecie biedy, głodu, braku leków... Jeśli nie zauważą tych niemych tłumów potrzebujących pomocy i nie zaczną dzielić się swoimi dobrami, to nic dobrego nie czeka ani ich, ani nas wszystkich w niedalekiej przyszłości - mówi Krzysztof Knittel, kompozytor „Sądu Ostatecznego". Dwuaktowa opera ukazuje losy słynnego tryptyku Hansa Memlinga - od zamówienia dzieła aż do powrotu malowidła do Gdańska w połowie XX wieku. Szesnaście scen dramatu stanowi ciąg oddalonych w czasie i przestrzeni obrazów, których różnorodność potęguje odmienna w każdej scenie warstwa brzmieniowa - od statycznych akordów, poprzez niespokojne glissanda, klastery, powtarzane figury melodyczne. Słychać tutaj nawiązania do muzyki cerkiewnej, chorałów gregoriańskich czy też rytmów południowoamerykańskich. Duży aparat wykonawczy wzbogacony został o rozbudowaną sekcję perkusyjną i elektronikę. Postaciom dramatu towarzyszy proroczy chór, zapowiadając na dźwiękach kilkukrotnie powtórzonej melodii nadejście Sądu Ostatecznego. W pierwszym akcie poznajemy świat Hansa Memlinga, nie tylko malarza, ale też żołnierza, który ma za sobą ciemną przeszłość. Pełen symboliki obraz potraktować można więc jako próbę odkupienia przez niego win. W drugiej części, bardziej dynamicznej, obserwujemy wiele krótszych scen. Opowieść prowadzona przez twórcę libretta jest wielowątkowa. - Trudno, żeby było inaczej, skoro sam tryptyk jest nasycony tak wielką liczbą znaczeń. To jest fascynujące, ile można upakować w jedno dzieło różnych kontekstów, odniesień kulturowych, intelektualnych i estetycznych - mówi Mirosław Bujko.
„Sąd Ostateczny" jest trzecim i zrazem ostatnim dziełem z cyklu „Opera Gedanensiss" skomponowanym na specjalne zamówienie Opery Bałtyckiej pod mecenatem prezydenta miasta Gdańska. Pierwszą realizacją była muzyczna opowieść o Marii Skłodowskiej Curie „Madame Curie" Elżbiety Sikory. Prapremiera tego dzieła miała miejsce w listopadzie 2011 roku w siedzibie UNESCO w Paryżu. Drugim dziełem, które powstało w tym cyklu była "Olimpia z Gdańska". Prapremiera na scenie Opery Bałtyckiej w listopadzie 2015 roku uświetniła obchody 80-lecia śmierci Stanisławy Przybyszewskiej. 8.11.2017 / fot. Krzysztof Mystkowski / KFP

dodaj do koszyka wszystkie wyświetlone zdjęcia