– Dziś wigilia dwóch niezwykle ważnych rocznic – 39. Porozumień Sierpniowych i 80. wybuchu II wojny światowej. Odebraliśmy w Gdańsku dwie najważniejsze lekcje. To tutaj rozpoczęła się II wojna światowa, ale też tutaj zakończyła się zimna wojna. Dziś, jutro i pojutrze bądźmy razem, bo mamy co świętować – zachęcała prezydent Gdańska Aleksandra Dulkiewicz, otwierając w Europejskim Centrum Solidarności cykl trzydniowych wydarzeń. Uroczystości rocznicowe rozpoczęły się w piątkowy wieczór od refleksji nad etyką solidarności. Głos w sprawie wizji Polski solidarnej zabrali publicystka, filozofka i red. naczelna miesięcznika „Znak” dr Dominika Kozłowska, dziennikarz i publicysta Szymon Hołownia oraz historyk, socjolog i antropolog prof. Cezary Obracht-Prondzyński. Tłem wystąpień była książka „Gdańsk jak wspólnota” autorstwa tragicznie zmarłego prezydenta Pawła Adamowicza, który wspólnie z dyrektorem ECS Basilem Kerskim zapoczątkował przyd kilkoma laty cykl „Etyka Solidarności”. Tytuł wydarzenia nawiązuje do słynnego eseju Józefa Tischnera, najważniejszego filozoficznie dokumentu narodzin Solidarności. Motywem przewodnim wykładów i debat jest refleksja nad przyszłością solidarności i wyzwaniami związanymi z solidarnościowym etosem. Zaproszeni goście stają przed zadaniem zdiagnozowania problemów, z którymi konfrontuje nas współczesność. Co powiedzieli w tym roku?
Dominika Kozłowska: To, do czego musimy dziś powrócić, co zostało mocno zaniedbane, to wizja Polski solidarnej. Nie możemy pozwolić na zniekształcanie sensu tego słowa, bo Polska musi być krajem solidarnym. Nie opiekuńczym (…) Nie ma solidarności bez rzeczywistej empatii na los innego, nie ma solidarności bez przekroczenia nieufności, jak dzieli ludzi wywodzących się z różnych klas społecznych, o różnych statusach ekonomicznych czy kulturowych. Solidarność była doświadczeniem przekroczenia takiej nieufności, dlatego mogła stać się elementem uniwersalnej etyki .
Szymon Hołownia: Politycy głośno pokrzykują „my”. My się liczymy. I tu już można powiedzieć: dobrze, oni mówią o wspólnocie. Ale jeżeli nawet oni mówią o wspólnocie, to nie mówią o solidarnej wspólnocie, która jest otwarta, włączająca, bo ma w sobie to „dla niego”, kogoś, kto wychodzi ze swojej strefy komfortu, po to, żeby stworzyć miejsce, w którym może zmieścić się ktoś jeszcze (…) Wspólnota jest tak silna, jak najsłabszy członek tej wspólnoty, musimy nad tym mocno pracować. Ten kraj może wyglądać inaczej, możemy znów być krajem solidarnym, a nie państwem ksenofobów, gdzie straszy się najpierw uchodźcami, a potem homoseksualistami. Ale sami musimy o to zadbać (…) Pisząc po śmierci Pawła Adamowicza teksty o Gdańsku, zwróciłem uwagę na to, co macie w herbie: „Bez zuchwałości i bez lęku”. Boże, przecież to jest gotowy program. To jest właśnie to, czego nam trzeba. Bez zuchwałości i bez lęku... do roboty. To się samo nie zrobi.
Cezary Obracht-Prondzyński: Musimy w ogóle zauważyć, że ktoś obok jest. To jest pierwsza rzecz. Prawdziwa solidarność zaczyna się tam, gdzie uznajemy prawo innego do istnienia jako innego. Jesteśmy solidarni z nim pomimo tego, że jest inny. Ale i to jeszcze jest za mało. Musi być trzecia rzecz, bo te dwie nie wystarczą. Ona zakłada aktywność. Ona zaczyna się od zainteresowania, poznania wiedzy o nim, a na wsparciu, pomocy, dzieleniu się, na tym wspólnym noszeniu krzyża kończy. Bez spełnienia tych trzech warunków nie można mówić o tym, że jest się solidarnym z innymi ludźmi. To jest niezależne od skali (…) Być obywatelem znaczy być razem z innymi. Nie ma innej możliwości. (...) Paradoks polega na tym, że im bardziej potrzebujemy solidarności, choćby w obliczu kataklizmu klimatycznego, tym bardziej skłonni jesteśmy do zachowań niesolidarnych. Jedno jest pewne: świat przyszłości albo będzie solidarny, albo będziemy mieli kłopot. 30.08.2019 / fot. Krzysztof Mystkowski / KFP

dodaj do koszyka wszystkie wyświetlone zdjęcia