Szaniec Jezuicki – pruski fort wniesiony i rozbudowywany według założeń tzw. szkoły nowopruskiej w latach 1843-1867 na wzgórzu w sąsiedztwie kolegium jezuickiego. Przez wiele powojennych lat był zapomnianą, niedokończoną fortyfikacją gdańską. Jeszcze niedawno zarastał chaszczami. Wciąż ma szansę stać się perełką turystyczną miasta.
XIX-wiecznym zabytkiem przy ul. Kolonia Anielinki na Starych Szkotach pozostającym w zasobach Gdańskich Nieruchomości od 2014 roku opiekują się pasjonaci motocykli. To ich siedziba. Nie jest tajemnicą, że do roli głównego gospodarza fortu od lat przymierzane jest Centrum Hewelianum (obecnie Hevelianum), a powtórka scenariusza rewitalizacji gdańskiego Grodziska byłaby tu najchętniej widziana. Trzeba tylko dotrzeć do źródła finansowania. To wielomilionowa inwestycja. Na odpowiedni czas czekają projekty budowy układu drogowego wraz z odwodnieniem i oświetleniem wokół szańca. Pierwszy przetarg na opracowanie dokumentacji koncepcyjnej Dyrekcja Rozbudowy Miasta Gdańska ogłosiła wiosną 2017 roku (na zlecenie Wydziału Programów Rozwojowych UM). Od tamtej pory niewiele się w tej materii wydarzyło... A tajemnicza budowla z głęboką suchą fosą, kaponierami z punktami strzeleckimi, majdanem, skarpami, prochownią, laboratorium amunicyjnym i betonowymi wartowniami skrytymi w wałach przyciąga miłośników historii i militariów. Dzięki wysiłkom stowarzyszenia motocyklistów można ją odwiedzać. Wkrótce zobaczymy tu więcej niż w ostatnich latach.
– Przedłużyliśmy umowę użyczenia z Gdańskim Zarządem Nieruchomości Komunalnych. Poprzednia obowiązywała do końca 2019 roku. Z ulgą przyjęliśmy tę kontynuację, bo możemy zająć się dalszymi pracami odświeżającymi fortyfikację. Wchodzimy do kolejnych dwóch pomieszczeń – zamierzamy je odgruzować i przystosowywać do normalnego użytkowania. To mozolna robota, konserwator zabytków nie pozwala nam używać ciężkich narzędzi i sprzętu. Wszystko odbywa się ręcznie – szczotkami i szpachelkami – żeby nie naruszyć oryginalnej struktury. Bez dostępu do bieżącej wody będzie to trudne. To najbardziej uciążliwy problem, bo woda jest potrzebna nie tylko do zaparzenia herbaty – mówi nam „Markos”, sekretarz gdańskiego oddziału Klubu Motocyklowego Cruiseriders MC Poland, który ma siedzibę w Szańcu Jezuickim (siedziba główna klubu jest w Gdyni). Koszty wszystkich prac prowadzonych na terenie fortyfikacji motocykliści pokrywają z własnej kieszeni (zwolnieni są z opłaty czynszu). W stowarzyszeniu są biznesmeni, handlowcy, budowlańcy. Dbają o zabytek, by służył nie tylko społeczności motoryzacyjnej – robią do dla mieszkańców Gdańska. Prawą kaponierę udało im się odrestaurować do tego stopnia, że można ją zwiedzać. Współpracują z radami dzielnic, zapraszają gdańszczan na szańcowe festyny i imprezy artystyczne. – Wspólnie z administracjami osiedli rozpatrujemy właśnie najbardziej dogodny termin dużego pikniku rodzinnego. Zrobimy go na szańcu latem. Wiosną rusza nasza akcja „otwarte piątki”. Jeśli nie w każdy kolejny, to na pewno co któryś piątek, w godzinach popołudniowych, każdy, kto chciałby zobaczyć Szaniec Jezuicki, ale też spotkać się z motocyklistami przy herbacie i ciastkach, jest mile widziany. Można do nas wejść i zobaczyć, jak wyglądały historyczne wnętrza. Po to przygotowujemy kolejne dwa pomieszczenia, żeby wpuścić tam ludzi. Oczywiście ze względów bezpieczeństwa swobodne zwiedzanie szańca na pewno nie będzie możliwe. Skarpy są tu wyższe niż na Grodzisku – wznoszą się na 7 czy nawet 10 metrów ponad fosę – a dostęp do nich jest łatwiejszy. Upadek z takiej wysokości mógłby skończyć się bardzo tragicznie. Zapraszamy do kaponiery – mówi sekretarz oddziału gdańskiego Klubu Motocyklowego Cruiseriders MC Poland. 20.02.2020 / fot. Daniel Słoboda / KFP

dodaj do koszyka wszystkie wyświetlone zdjęcia