To niesamowite, jak długie i bogate są dzieje gdańskiego szpitalnictwa. Właśnie ukazała się książka opowiadająca o fenomenie zjawiska, którego początki sięgają średniowiecza i działających w mieście kościołów, wydana nakładem Muzeum Gdańska i Okręgowej Izby Lekarskiej. Spotkanie promocyjne odbyło się tego wieczoru w Domu Uphagena. „Ubodzy, chorzy, sieroty. Szpitale dawnego Gdańska w okresie średniowiecza i nowożytności” to prawdziwa gratka dla miłośników historii miasta. Z pewnością wielu czytelników odkryje w tej lekturze miejsca i obiekty, które dotychczas nie przywodziły im na myśl obrazków z medycyną w tle. Prezentujemy poniżej niektóre z nich na fotografiach pochodzących z archiwum agencji KFP. Jednym z takich miejsc był odbudowany w latach 50. XX wieku ze zniszczeń wojennych dom Stowarzyszenie Apostolstwa Katolickiego Księża Pallotyni przy ul. Elżbietańskiej 1. W średniowieczu działał tu pod patronatem św. Elżbiety jeden z najbogatszych gdańskich szpitali. Przeczytamy o nim w książce. „Ubodzy, chorzy, sieroty...” to sześć rozdziałów, 166 stron i 70 ilustracji, głównie przedstawień kartograficznych i planów. Publikację przygotowali profesorowie Adam Szarszewski i Aleksander Piwek oraz doktorzy Katarzyna Darecka, Piotr Samól i Janusz Dargacz.
– Oddajemy czytelnikom cenną i wielu aspektach pionierską książkę, która pokazuje fenomen gdańskiego szpitalnictwa. Pod wieloma względami wyprzedzało ono inne miasta dawnej Europy. W nowożytnym Gdańsku wyspecjalizowała się dość wcześnie medycyna dziecięca. W publikacji skupiliśmy się głównie na kwestiach związanych z architekturą szpitali i jej zmianami, ponieważ we współczesnej topografii zniszczonego w 1945 r. miasta nie znajdziemy już pozostałości budynków służących ubogim i leczeniu chorych. Wyjątkiem są pewne partie powstałego przed 1380 r. szpitala Bożego Ciała przy ul. 3 Maja – mówi Waldemar Ossowski, dyrektor Muzeum Gdańska. Pierwsze wzmianki o rozwoju gdańskiego szpitalnictwa pochodzą z okresu panowania Krzyżaków, zakonu, którego misją była opieka nad chorymi podróżnymi na terenie Ziemi Świętej. Początkowo instytucje szpitalne zakładano przy kościołach. Najwcześniej powstał Szpital Świętego Ducha (1310-1311; prezentujemy odbudowany po wojnie w jego miejscu budynek mieszkalny u zbiegu ul. Tobiasza i ul. U Furty) ). Na przełomie XIV/XV w. powstały szpitale: Bożego Ciała (1351 r.), św. Barbary (1387 r.), św. Elżbiety (ok. 1393 r.), znajdujący się poza murami miasta lazaret oraz szpital dla marynarzy przy kościele św. Jakuba na Młodym Mieście (1414 r.). W epoce nowożytnej działalność gdańskich instytucji podlegała procesom specjalizacji. W 1541 r. w Szpitalu Świętej Elżbiety utworzono wydzielony oddział dziecięcy. W 1549 r. powstał oddział dla umysłowo chorych. Osoby cierpiące na zaburzenia w całej Europie zamykano wówczas w więzieniach, bądź - w wielu przypadkach uznawano za opętane. W XVII wieku, w związku z zagrożeniem epidemią dżumy, na terenie Gdańska stworzono dom dla zadżumionych. Książka wydana przez Muzeum Gdańska i Okręgową Izbę Lekarską opowiada także o historii i architekturze (włącznie z detalami stolarskimi) Domu Dobroczynności działającego od 1699 roku przy ul. Stolarskiej (obecnie Dom Chodowieckiego i Grassa - oddział Gdańskiej Galerii Miejskiej). Publikację będzie można zakupić w sklepikach Muzeum Gdańska. Do sprzedaży trafi 250 egzemplarzy w cenie 70 zł.
W Domu Uphagena można obejrzeć wystawę opatrzoną tym samym tytułem co książka. Na ekspozycję składa się blisko 50 oryginalnych eksponatów oraz ryciny, grafiki ilustracje i XIX-wieczne zdjęcia, a także odnaleziony w 2009 r. w kościele św. Jakuba wyjątkowy kartusz natrumienny ze zbiorów Muzeum Archeologicznego w Gdańsku. Prezentacja dostępna będzie do 29 marca (z wyłączeniem poniedziałków, wtorków i dni świątecznych). Posiadacze Karty Mieszkańca mogą zobaczyć ją nieodpłatnie. 6.02.2020 / fot. KFP

dodaj do koszyka wszystkie wyświetlone zdjęcia