Dokładnie! – to tytuł cyklu wystaw w gdańskim Muzeum Narodowym, podczas których uwaga gości i muzealników skupia się na jednym dziele. Od kilku dni możemy bardzo dokładnie przyglądać się „Aktowi” z 1978 roku autorstwa Jerzego Nowosielskiego. Dzieło jednego z najwybitniejszych polskich malarzy drugiej połowy XX wieku będzie prezentowane w Oddziale Sztuki Dawnej MN przy ul. Toruńskiej do 3 marca 2024 roku. Na stronie internetowej mng.gda.pl znajdziemy bogaty program wydarzeń towarzyszących wystawie.
Jerzy Nowosielski miejsce wyjątkowe w swojej twórczości przyznał aktowi. Ten gatunek malarski o wielowiekowej tradycji w ujęciu artysty zyskał nowy, niezwykle oryginalny wymiar. Nowosielski malował akty przez blisko siedemdziesiąt lat, poszukując wciąż coraz doskonalszych form wyrazu. Pod koniec lat siedemdziesiątych XX wieku na jego obrazach pojawiają się wizyjne akty na ciemnym, trudnym do zidentyfikowania tle. To właśnie z tego okresu pochodzi obraz prezentowany w galerii Muzeum Narodowego w Gdańsku. Dzieło trafiło tutaj w 1982 roku prosto z rąk artysty.
Tło obrazu, sugerujące ścianę jakiegoś surowego wnętrza, zostało zestawione z kilku prostokątów namalowanych w różnych odcieniach błękitu. W lewym dolnym rogu pojawia się niewielka, ale intensywna plama czerwonej podłogi. Na tym tle malarz umieścił akt kobiecy, zastygły w zagadkowej pozycji siedzącej. Korpus i nogi podzielone zostały siecią wyrazistych linii na płaszczyzny, zbudowane z różnych odcieni szarości, które miejscami przechodzą w tony bladoróżowe. Poszczególne fragmenty namalowanego w ten sposób ciała wyglądają jak monitory emitujące z wnętrza postaci tajemnicze światło. Owalna głowa na wysmukłej szyi wyłania się sponad ukazanego poniżej torsu niczym spoza teatralnego kostiumu. W twarzy przypominającej maskę widać niepokojące, przepastne otwory oczu i ust obwiedzione ostrym oranżowym obrysem. Na czole, pod oczyma, pod nosem i na brodzie rozbłyskują jasne pręgi, które przydają twarzy zwierzęcego, jakby kociego wyrazu. Poniżej, na klatce piersiowej przedzielonej ostrą pionową linią, widać koncentryczne okręgi, tworzące wyobrażenie pełnych kobiecych piersi. W miejscu pępka rozwiera się tajemnicza pionowa szrama. Jej pomarańczowa krawędź rzuca barwny cień na wypukłość brzucha ukazaną poniżej. W kompozycji dominują linie poziome i pionowe, które tworzą jakby odrębną abstrakcyjną strukturę nałożoną na wyobrażenie ludzkiego ciała w przestrzeni. Malarz nie opowiada nam tutaj żadnej rozwijającej się w czasie historii, a raczej poszukuje ujęcia ponadczasowego. Rezygnacja z narracji i psychologizacji prowadzi do nasycenia dzieła intensywną duchową aurą, tak bardzo znamienną dla twórczości Nowosielskiego. 15.11.2023 / fot. Anna Rezulak / KFP

dodaj do koszyka wszystkie wyświetlone zdjęcia