Narodowe Muzeum Morskie wzbogaciło się o ciekawy eksponat, za którym kryje się nie do końca zbadana historia. Imponujących rozmiarów (2,5 x 5 m) banderę Polskiej Marynarki Wojennej z okresu II Rzeczypospolitej przekazało gdańskim muzealnikom Towarzystwa Przyjaciół NMM. Zabytek przyjechał nad morze z Krakowa. 2 maja, w Dniu Flagi, bandera zostanie zaprezentowana w Spichlerzach na Ołowiance. Będziemy mogli ją tam podziwiać przez cały tydzień.
Eksponat sygnowany jest napisem Poland i cyfrą 2. Bandera powstała z pasów tkaniny wełnianej. W białą jej część jest wszyta tarcza z godłem, a bok linowy został wzmocniony gurtem z wszytą linką oraz mosiężnym uszkiem. Odcień czerwieni na banderze odpowiada barwie cynobru (według rozporządzenia prezydenta Rzeczypospolitej z grudnia 1927 r.), który obowiązywał też w siłach zbrojnych RP w czasie II wojny światowej najpierw we Francji, a później w Wielkiej Brytanii. - Nie mamy pewnych informacji co do pochodzenia bandery. Wiadomo że została przywieziona do Polski z Zachodu wiele lat temu – mówi Elżbieta Wróblewska z Działu Historii Żeglugi i Handlu Morskiego NMM w Gdańsku. Kiedy po klęsce wrześniowej przystąpiono do odtwarzania Polskiej Marynarki Wojennej w Wielkiej Brytanii, podstawę tych działań stanowiła umowa podpisana w Londynie 18 listopada 1939 roku, która gwarantowała jednostkom polskim posiadanie własnej bandery. Pieczątka na banderze z napisem Poland sugeruje, że została ona wykonana w Wielkiej Brytanii lub innym państwie anglojęzycznym. W czasie wojny Polska Marynarka Wojenna przejęła wiele jednostek bojowych od Royal Navy, w tym m.in. dwa krążowniki, a także niszczyciele i okręty podwodne. Na tej podstawie można przypuszczać, że znak ten pochodzi z jednego z krążowników: ORP Dragon (Smok) lub ORP Conrad, przekazanych PMW w 1943 i 1944 roku.
Wątpliwości specjalistów budzi wizerunek orła na banderze – mniej poprawny z heraldycznego punktu widzenia. – Można powiedzieć, że został on wykonany w konwencji naturalizmu, od której odbiegał już nowy wizerunek orła wprowadzony ustawą z 28 lipca 1927 roku i obowiązujący także w Polskiej Marynarce Wojennej na Zachodzie – zaznacza doktor Wróblewska. – Być może mamy w tym przypadku do czynienia z koniecznością poddania się mniej lub bardziej swobodnej inwencji twórczej wymuszonej warunkami wojny? Warto zwrócić uwagę, że symbol naszego państwa na flagach i banderach znacznie się w tym czasie różnił w swoim kroju i sposobie wykonania, o czym świadczą fotografie z tamtych lat, a także zachowane do dziś zabytkowe znaki morskie. O ile barwy i proporcje nie nastręczały większych problemów, o tyle wykonanie tarczy herbowej z orłem mogło stanowić większe wyzwanie – mówi ekspertka z NMM. 29.04.2016 / fot. Mateusz Ochocki / KFP

dodaj do koszyka wszystkie wyświetlone zdjęcia