W Muzeum Nauki Gdańskiej powstał zegar z najdłuższym wahadłem na świecie mierzącym 31 metrów i 22 centymetry. Pomysłodawcą i budowniczym osobliwego chronometru jest dr inż. Grzegorz Szychliński. Kierownika placówki muzealnej mieszczącej się w wieży kościoła św. Katarzyny – dawnego Muzeum Zegarów Wieżowych - wspierali w tym dziele współpracownicy - Tadeusz Stojałowski i Dawid Jaroszewski oraz zaprzyjaźniony wolontariusz, emerytowany pracownik Hydrosteru Sławomir Droździewicz. – Wielki pasjonat zegarów – dodaje inżynier Szychliński. Budowa „P31m” - pod taką nazwą powstawała ta konstrukcja – zajęła 1,5 roku. Turystom zostanie udostępniona z początkiem maja przyszłego roku, kiedy sezonowy oddział Muzeum Historycznego Miasta Gdańska na powrót otworzy swoje podwoje. Dla wszystkich, którzy nie chcą czekać do wiosny, Muzeum Nauki Gdańskiej szykuje po świętach dzień otwarty.
- Zamysł, aby w Gdańsku znalazł się taki chronometr, dojrzewał w głowach naszych pracowników od dawna. Będzie on na pewno jedną z ciekawszych atrakcji miasta – ośrodka, które słynie z pomiaru czasu, głównie za sprawą Jana Heweliusza. W tej dziedzinie, tak jak w astronomii, gdańszczanin był geniuszem. Nasz oddział poprzez zgromadzone w nim eksponaty nawiązuje do tej cechy ludzkiego umysłu – mówi Waldemar Ossowski, dyrektor Muzeum Historycznego Miasta Gdańska. Na poddaszu wieży kościoła św. Katarzyny zainstalowano w 2011 roku – a to w związku z 400. rocznicą urodzin Heweliusza – zbudowany w Muzeum Nauki Gdańskiej pierwszy na świecie zegar wykonany w technologii sygnałów pulsarowych. Dumą tutejszego oddziału jest również najdokładniejszy zegar wahadłowy Hevelius-2011. - Po tych spektakularnych dokonaniach nastała cisza, przyszedł więc czas na coś nowego. Te nasze dzieła to wciąż jest krążenie wokół myśli Heweliusza. Mechanizm nowego zegara powiązany jest z dołem wahadła, a nie z górą, a to była myśl naszego sławnego astronoma. Początkowo chcieliśmy zrobić 20-metrowy, ale pani dyrektor Anna Zbierska namówiła nas na najdłuższe wahadło na świecie [dotychczasowy rekordzista z Genewy szczyci się wahadłem o długości 30 metrów i 5 centymetrów – przyp. red.]. Na szczęście okazało się, że w stropie jest dziura, którą ktoś tylko powierzchownie załatał przed laty i podjęcie rekordowego wyzwania było możliwe. Zegar powstawał 1,5 roku. Gdyby nie nasi partnerzy, to byśmy go nie zbudowali. Mówię o firmie Haco, Przedsiębiorstwie Produkcyjnym Adamus oraz Gdańskiej Infrastrukturze Wodociągowo-Kanalizacyjnej sp. z o.o. - opowiada kierownik Grzegorz Szychliński.
Mechanizm zegara wahadłowego jest bardzo prosty, dzięki czemu cała konstrukcja odznacza się dużymi walorami edukacyjnymi. Większość z nas wyobraża sobie, że ujrzy w wieży cały zespół zębatek, a tu nie ma ani jednej. Jest tylko wychwyt – koło wychwytowe napędzane ciężarkiem na łańcuchu. - Ruch przenoszony jest bezpośrednio na wahadło, co pozwala nam łatwo zrozumieć istotę działania zegara. Co ciekawe, wahadło waży 300 kilogramów, a siła napędzająca w łańcuchu wynosi zaledwie 70 dekagramów. Największym wyzwaniem był dla nas tzw. efekt Coriolisa polegający na zakrzywieniu toru poruszających się ciał. Musieliśmy z nim walczyć. Soczewka wahadła nie może krążyć, bo przestanie współpracować z mechanizmem. Mieliśmy z tym trochę kłopotów, ale udało nam się je pokonać. Widzów zaskakiwać może fakt, że tarcza zegara jest na dole, przy mechanizmie. Ona ma charakter zastępczy. Niedawno znaleźliśmy wielką szklaną tarczę z początku XX wieku i zamierzamy zrobić podmianę. A przed sezonem podłączymy do tego zegara cztery tarcze widniejące na wieży kościoła. To będzie zegar wieżowy. Ta konstrukcja nie niesie może aż takiego ładunku intelektualnego jak zegar pulsarowy czy wahadłowy Hevelius-2011, ale wprawki inżynierskie były. Wprowadziliśmy m.in. teoretycznie idealną konstrukcję wychwytu. Kiedyś się kołysał, a teraz jest liniowy – porusza się na wózeczku liniowym. To trochę wygląda tak, jakbyśmy w XXI wieku ulepszyli zbroję husarską. I jeszcze jedno: ten zegar nie ma nazwy. Nie chcieliśmy na siłę niczego wymyślać, a jakoś nic fajnego nam się nie nasuwało. Posługujemy się na razie nazwą roboczą – „P31m”, ale chcemy poznać opinię gdańszczan – w końcu to jest nasze wspólne dobro. Dopiero z nową nazwą zegara będziemy się ubiegać o wpisanie go do Księgi Rekordów Guinnessa – zapowiada inżynier Szychliński. 16.12.2016 / fot. Krzysztof Mystkowski / KFP

dodaj do koszyka wszystkie wyświetlone zdjęcia